Als gedragsdeskundige in het gedragsteam van het programma Directoraat-Generaal Samenleving & COVID-19 is Freek Smit samen met zijn team verantwoordelijk voor het realiseren van gedragsondersteunende maatregelen met als uiteindelijke doel: het beter naleven van de coronamaatregelen.

 

Tijdelijk programma DG Samenleving & COVID-19
Als pas afgestudeerd gedragseconoom bij de Universiteit van Amsterdam, start Freek Smit zijn carrière via Van Dijk Employment Services bij het programma Directoraat-Generaal Samenleving & COVID-19, huisvestend bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Als gedragsdeskundige is hij onderdeel van het gedragsteam dat in januari is opgericht. Een team dat wordt aangevuld door het Corona Rapid Response Team, bestaande uit een interdepartementale groep gedragsdeskundigen van andere overheidsinstanties.

Het programma DG is opgericht om als tijdelijke netwerkorganisatie in samenwerking met vele departementen een bijdrage te leveren aan de middellange en lange termijn maatschappelijke en sociaal-economische gevolgen van COVID-19 voor Nederland. Het gedragsteam ontwikkelt, test en implementeert gedragsondersteunende maatregelen om het naleven van algemene coronamaatregelen te verhogen. Hierbij valt te denken aan coronamaatregelen als anderhalve meter afstand houden, hygiënemaatregelen, thuisblijven, testen bij klachten, quarantaine en vaccinatiebereidheid.

 

Plan en advies van Van Dijk Employment Services
Freek heeft al eerder te maken gehad met detachering, maar nog nooit via Van Dijk. “Bij Van Dijk kreeg ik direct een goed gevoel. Samen met Jan van Workum hebben we een plan gemaakt en ben ik voorzien van advies hoe we het het beste aan konden pakken. Daarbij werd er actief meegedacht en belangstellend gevraagd naar hoe het proces verliep. Vooral in de beginperiode hebben we regelmatig contact gehad over praktische dingen en over de ‘landing’. Inmiddels heb ik wel mijn draai gevonden in en met het team.”

 

Naleving en draagvlak coronamaatregelen
Het ontwikkelen van gedragsondersteunende maatregelen gebeurt op basis van wetenschappelijke literatuur en onderzoek van de Corona Gedragsunit van het RIVM. Deze gedragsunit onderzoekt de naleving en het draagvlak van de coronamaatregelen van de mensen. Op basis van deze onderzoeksresultaten, gaat Freek met zijn team op zoek naar kansrijke thema’s en ontwikkelt, test en implementeert gedragsondersteunende maatregelen.

Hij en zijn team werken veel samen met externe onderzoekbureaus om gedragsondersteunende maatregelen te ontwikkelen en te testen in een experimentele setting in het veld. Hierbij haalt het bureau data op en onderzoekt of het impact heeft en implementeerbaar is op grotere schaal. Gedragsondersteunende maatregelen focussen zich met name op de doelgroep van mensen die welwillend tegenover de coronamaatregelen staan, maar waarbij het om een bepaalde reden niet lukt om zich hieraan te houden. Bijvoorbeeld als iemand in quarantaine moet, maar ook boodschappen nodig heeft en er voor deze persoon geen andere mogelijkheden zijn. “Wij gaan dan nadenken van hoe kunnen wij de omgeving zo aanpassen dat voor mensen, als ze thuis willen blijven, het makkelijker is om dit daadwerkelijk te doen. En daar gedragsondersteunende maatregelen bij op te zetten, te testen en bij het programma DG ook te implementeren op grotere schaal.”   

Werken met het onderwerp COVID-19
“Deze crisis toont aan hoe belangrijk gedrag is.” De gedragsinvalshoek is nog relatief nieuw bij de Rijksoverheid en is daarom nog volop in ontwikkeling. Het is daardoor voor Freek en zijn team aftasten hoe ze op een goede manier de ideeën die ze hebben, kunnen vertalen naar concrete, relevante output. Het team voelt dan ook de noodzaak om snel bij te kunnen dragen in een speelveld waar veel en snel veranderingen plaatsvinden. Er valt nog veel te halen en om hieraan bij te dragen, ziet Freek als een lot uit de loterij. “Een supermooie uitdaging, maar geen makkelijke.” Ieder moment van de dag is Freek bezig met de coronacrisis. Ook was het door het thuiswerken wat lastiger om ingewerkt te raken. “Ik ben als starter ook nog een beetje zoekende in hoe ik het beste kan bijdragen en wat er van mij wordt verwacht.”

Nu, midden in de besluitvormingsprocessen, krijgt Freek veel onderdelen mee en dat vindt hij erg interessant en vooral heel leerzaam. Hij heeft dan ook als doel om hier zoveel mogelijk van op te steken. Daarbij zou hij het leuk vinden als hij zijn eigen visie en ideeën kan vertalen naar concrete maatregelen. Voor het team heeft hij als doel om met gedragsondersteunende maatregelen echt te kunnen bijdragen aan het beter naleven van de coronaregels, met het overkoepelende doel om de coronacrisis leefbaarder te krijgen en daarbij een positieve invloed te hebben op het onder controle krijgen van de pandemie. Hier doen zij als team en als programma DG hun uiterste best voor.